De cultuurverschillen tussen Chinezen en Europeanen zijn zo groot, dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn er een paar uitgepikt die van direct en dagelijks belang zijn bij de omgang met de plaatselijke bevolking.

Hebben we niet 'Meiyou' was het eerste Chinees dat buitenlanders in China leerden, gedurende de eerste jaren nadat het land zich begin jaren '80 voor individuele reizigers had opengesteld. 'Hebben we niet', betekent het. Overal en altijd kon je het te horen krijgen, waar je ook om vroeg; treinkaartjes, buskaartjes, hotelbedden en wat niet al. Vaak waren die dingen helemaal niet onverkrijgbaar of uitverkocht. Deze op het eerste gezicht onbegrijpelijke weigerachtige houding is wel te verklaren. In de communistische economie hadden Chinezen er geen financieel belang bij klanten ter wille te zijn. Waarom zou je je inspannen? De Chinese maatschappij, waarin op allerlei gebied schaarste heerste, draaide (en draait nog steeds) voor een groot deel op het gebruik van connecties, 'guanxi', of zoals de Chinezen het zelf ook wel zeggen, het gebruik van de achterdeur. Diensten en goederen worden vaak langs een onofficiële weg geleverd. In ruil heb je recht op een wederdienst. 'Meiyou' bleef ook altijd 'meiyou'. Chinezen geven niet snel toe dat ze zich vergist hebben. Dat wordt gevoeld als gezichtsverlies, een van de ergste dingen die je in het sociale verkeer kunnen overkomen.

Afdingen Geleidelijk raakte 'meiyou' op zijn retour. Ervoor in de plaats kwam geldzucht. Tegenwoordig willen Chinezen juist van alles leveren en je er te veel voor laten betalen. Ze durven grof te overvragen. Wij vinden dat afzetterij. Zij vinden het waarschijnlijk niet meer dan normaal en rechtvaardig dat ze proberen een graantje mee te pikken van onze rijkdom. Overal waar geen vaste prijzen zijn moet je hiervoor op je hoede zijn. Bij souvenirverkopers in zowel China, Tibet als Nepal moet je bijvoorbeeld afdingen. Als je in straatstalletjes gaat eten, moet je altijd vooraf duidelijk de prijs overeen komen.

Etiquette Wees je bewust van het diepgewortelde Chinese idee dat China en de Chinezen de maatstaf zijn en de rest van de wereld afwijkend. Tegenover buitenlanders zijn de meeste Chinezen aardig en nieuwsgierig. Maar op zijn allerbest worden ze beschouwd als 'anders' en maar al te vaak als 'barbaar'. Omwonende volkeren leerden dingen van de Chinezen, niet omgekeerd. In de moderne wereld is deze mentaliteit niet meer zo gepast, maar nog nadrukkelijk aanwezig. Enkele plaatselijke gewoonten zijn volgens de westerse etiquette zeer onsmakelijk. Tot de Chinese eetgewoonten hoort luidruchtig geslurp en geboer. Na afloop van een maaltijd wordt de tafel en de nabije omgeving als een chaotische puinhoop achtergelaten, met overal etensresten, kippenbotten, visgraten, enzovoort. Ook niet netjes vinden wij het rochelen waar de meeste Chinezen zich vol overtuiging aan overgeven. Er wordt lawaaierig geschraapt, gesnoven en gespuugd. Je doet er maar het beste aan je hierover vrolijk te maken.

Kledingvoorschriften In China gelden geen strikte kledingvoorschriften en kun je je in de grote steden wel vertonen in korte broek of topje. Het is grappig om te zien hoe Chinese mannen er bij warm weer bijlopen in een onderhemd, en de lange broekspijpen tot boven de knie oprollen. Over het algemeen zijn de mensen wel wat 'bedekter' gekleed dan wij gewend zijn. Het is netjes als je je hieraan aanpast. Al verwachten Chinezen het misschien nauwelijks van de afwijkende wezens die westerlingen nu eenmaal zijn.

Vermaak De Chinezen, die zes dagen in de week werken, hebben in vergelijking met de Nederlanders zeer weinig vrije tijd. Op het platteland komen de mensen in hun vrije tijd bij elkaar om te praten of om gezamenlijk televisie te kijken. In de steden kijken de mensen 's avonds naar de televisie of ze maken een wandeling op straat of in één van de parken. Je kunt dit zelf 's avonds in navolging van de Chinezen ook doen. Ook zou je naar de bioscoop kunnen gaan. China telt zeker 140.000 bioscopen. Meestal is het er vrij luidruchtig, daar er meegeleefd en commentaar geleverd wordt op de films, die hoofdzakelijk in het Chinees zijn. De voorstellingen zijn over het algemeen om 21.00 uur afgelopen. In de grote steden is er ook gelegenheid een café of een discotheek te bezoeken. In Xi'an staan tot laat in de avond allerlei kraampjes en stalletjes langs de weg. In Beijing zou je naar een voorstelling van de beroemde Peking-opera kunnen gaan. In deze opera's worden zang, dans, acrobatiek en gesproken tekst gecombineerd. De traditionele onderwerpen van de Peking-opera zijn afkomstig uit de geschiedenis en mythologie. Het centrale thema in deze opera's is meestal de strijd tussen goed en kwaad. Tijdens de Culturele Revolutie was de Peking-opera verboden en na die tijd heeft de opera verschillende veranderingen ondergaan. De onderwerpen zijn nu nieuw of traditioneel. Een andere mogelijkheid is de acrobatenshow. Acrobatiek is reeds meer dan 22 eeuwen de meest geliefde vorm van vermaak in China.

Chinese horoscoop De Chinese horoscoop is een 12 jarige cyclus. De origine gaat terug naar het Boeddhisme. Volgens het verhaal, riep Boeddha al de dieren van China naar zijn bedzijde, maar er kwamen slechts 12 dieren. Omdat hij de dieren voor hun toewijding wilde belonen, creëerde hij een jaar voor elk dier. De 12 dieren die verschenen waren de rat, os, tijger, konijn, draak, slang, paard, schaap, aap, haan, hond en het varken. Elk dier heeft zijn eigen speciale karakteristieken. Veel mensen geloven dat deze karakteristieken gebeurtenissen beïnvloeden gedurende het jaar. Tevens geloven sommige mensen dat mensen die in een bepaald jaar zijn geboren de kwaliteiten van het dier van dat jaar bezitten.

Algemeen Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar men nu eenmaal andere omgangsvormen kent. Dat is niet afwijkend, jij gedraagt je afwijkend.