Wie in Zuid-Amerika met enige aandacht voor hygiëne en huidverzorging vakantie viert, zal meestal geen gezondheidsproblemen tegen het lijf lopen. Hieronder volgen een aantal zaken waarop gelet moet worden.

Eten en drinken: Het kan in deze landen erg warm zijn en wie niet genoeg drinkt, loopt het risico uit te drogen. Dit wordt versterkt doordat je je op grote hoogten bevindt. Leidingwater is niet geschikt voor de consumptie. Mineraalwater is bijna overal te koop. Als je een drankje bestelt vraag dan of ze er geen ijsklontjes in doen, omdat die veelal van ongekookt leidingwater worden gemaakt en ziektekiemen kunnen bevatten. In kleine eettentjes kun je beter geen van tevoren geschilde vruchten of salades eten. Eet bij voorkeur in drukke restaurants. De mensen eten er niet voor niets en de omloopsnelheid van het bereide eten is hoog. Was je handen goed voor je gaat eten en houd je vingernagels goed kort.

Zonnebaden: De zon is fel, zeker op hoogte, en vaak een belangrijke oorzaak van problemen. Verbranding en zonnesteken zijn makkelijker op te lopen dan je denkt. Mijd daarom de zon op de heetste uren van de dag, draag een hoofddeksel of paraplu als je wandelt en gebruik een goede zonnebrandcrème. Die kan het beste van huis uit meegenomen worden. Drink veel, door de zon verlies je grote hoeveelheden vocht. Nog een opmerking over huidverzorging. Maak er een gewoonte van om elk wondje, hoe klein ook, te behandelen met iets als jodium. Infecties zijn snel opgelopen en vaak hardnekkig.

Diarree: Het meest voorkomende gezondheidsprobleem naast verbranding is diarree. Vakantiegangers worden er in de tropen vaak door getroffen als ze er net een paar dagen zijn. In de meeste gevallen gaat het om een volstrekt onschuldig verschijnsel, dat veroorzaakt wordt door verandering in voedingsgewoonten, de hitte of door onschuldige bacteriën, waar je lichaam snel afweer tegen opbouwt. Het belangrijkste risico is de kans op uitdroging. Uitdroging betekent dat het lichaam meer vocht en zouten en glucose verliest dan het binnen krijgt. Een gevoel van lusteloosheid en slapte is het gevolg. Dit is te voorkomen door water met een O.R.S.-oplossing te drinken. Deze zakjes, die in Nederland en België bij de apotheek te verkrijgen zijn, bevatten alle mineralen en suikers die het lichaam verliest bij diarree. In plaats van deze oplossing kunnen ook frisdranken zonder koolzuur en stevig gezouten bouillon gedronken worden. Als de diarree gepaard gaat met flinke koorts, bloed in de ontlasting of hevige braakneigingen, dan is het verstandig een arts te raadplegen. Als de diarree meer dan enkele dagen aanhoudt zonder bovengenoemde bijverschijnselen, of als je moet reizen dan kun je een paar maal het medicijn Immodium innemen. Dit is een opiumachtig preparaat dat de darmen gedurende een aantal uren volledig stillegt.

Insektenbeten: Muggen zijn geen groot probleem in deze landen. Op sommige plaatsen komen ze voor, citronella of andere insectafweermiddelen hebben effect, maar verwacht er geen wonderen van.

Artsen, apotheken en medicijnen: Als je een arts wilt bezoeken, laat je dan door het personeel van het guesthouse/hotel of door je reisbegeleider adviseren.

Reisapotheek: Een kleine reisapotheek voor deze landen zou kunnen zijn: pleisters, verband, watten, schaartje, thermometer, jodium, pijnstillers, O.R.S.-zakjes, immodium, zonnebrandmiddel, oordopjes, pincet, een insectafwerend middel zoals citronella en een jeukverzachtende stift of zalf. Als je regelmatig essentiële geneesmiddelen moet gebruiken, neem dan een exacte omschrijving hiervan mee in het Engels (niet de merknaam, maar samenstelling en dosering zijn van belang). Neem een dubbele hoeveelheid mee voor de reisperiode en berg dit gescheiden op, zodat je een reservevoorraad hebt. Verder is het nog aan te raden om pijnstillers tegen hoofdpijn mee te nemen.

Hoogteziekte: Ongeveer de helft van mensen die verblijven op hoogtes boven de 3500 meter krijgt in meer of mindere mate last van hoogteziekte. Het is een reactie van het lichaam op het steeds lagere zuurstofgehalte in de lucht. Het belangrijkste probleem is het ontstaan van vochtophoping in de longen en/of de hersenen. Hoogteziekte is potentieel levensbedreigend. Je dient alert te zijn op de symptomen bij jezelf en degenen met wie je reist. Voordat de symptomen worden beschreven, eerst nog dit: het krijgen van hoogteziekte is niet afhankelijk van lichamelijke fitheid of routine in het lopen op grote hoogten. Ook geroutineerde bergwandelaars en zelfs dragers op de Inca Trail kunnen er na vele keren voor het eerst last van krijgen. Mensen onder de dertig jaar, mensen die eerder hoogteziekte hebben gehad en mensen met long- en hartproblemen lopen een groter risico. Ook mensen die zich nodeloos het tempo van de groep laten voorschrijven, lopen meer risico.

Er is een heel scala aan symptomen bij hoogteziekte. De Franse alpinistenvereniging werkt met een puntensysteem om de ernst van de situatie te kunnen inschatten. Symptomen met 1 punt zijn: misselijkheid, hoofdpijn, slapeloosheid, duizeligheid. Twee punten: overgeven, hoofdpijn die niet op aspirine reageert. Drie punten: enorme vermoeidheid, kortademigheid of benauwdheid zonder inspanning, heel weinig plassen. Scoort iemand niet meer dan 3 punten, dan kun je langzaam verder omhoog, maar beter is pas door te gaan tot de symptomen weg zijn. Tussen 4 en 6 punten moet je uitkijken en wachten tot de symptomen verdwenen zijn, of als het kan een paar honderd meter dalen. Meer dan 6 punten betekent: levensbedreigend, onmiddellijk afdalen, de zieke mag niet op deze hoogte blijven en zeker niet op deze hoogte slapen. Tijdens deze reis verblijven we op maximaal 4200 meter hoogte. Dit is geen hoogte waarbij grote problemen verwacht kunnen worden maar wees wel alert. Waarschijnlijk zullen de meeste reizigers het verschil vooral voelen bij lichamelijke inspanning. Op een hoogte van 4000 meter kan het beklimmen van twee trappen al een hele opgaaf zijn. Het rustig aan doen en zo nu en dan een kop cocathee drinken helpt vaak het beste.

Verplichte vaccinatie gele koorts Peru (alleen voor de jungleverlenging):
Het is verplicht voor reizigers met een jungle-verlenging in Peru om ingeënt te zijn tegen gele koorts. Je moet dit kunnen aantonen door middel van een certificaat of een stempel in je GGD vaccinatieboekje.

Vaccineren bij je thuis!: Bij veel reizen die we aanbieden zijn inentingen tegen de belangrijkste ziekten noodzakelijk. Niet het meest leuke deel van je reisvoorbereiding maar wel onvermijdelijk. Shoestring heeft in samenwerking met Thuisvaccinatie.nl een oplossing gevonden voor deze vaak tijdrovende klus. In plaats van dat jij naar de GGD of huisarts moet gaan, komt een huisarts bij je thuis op het moment dat het jou schikt om de benodigde inentingen te zetten (let op: alleen in Nederland!). Thuisvaccinatie.nl is een landelijk werkend vaccinatiecentrum. Als je minstens 4 weken voor vertrek online contact met hen opneemt, garanderen we dat je gebruik kunt maken van deze unieke service. Een handig alternatief voor de GGD!

Nog enkele adviezen voor een prettig verblijf: Gun je lichaam en geest de tijd om zich rustig aan te passen aan de nieuwe tijdzone en locatie. Vermijd inspanningen, plan niet meteen van alles. Doe het de eerste dag in ieder geval kalm aan. Vroeg opstaan is een goede gewoonte; in warme landen is de ochtendtemperatuur vaak het plezierigst. Daarbij zijn de mensen in de landen die je bezoekt het zelf ook gewend om vroeg op te staan. Als je je aanpast aan hun ritme, zie je het meest van het land. Als je goed uitgerust bent, kun je alle nieuwe indrukken het beste verwerken en heb je genoeg energie om veel te doen.