Rusland heeft godsdienstvrijheid. In 1997 werd er een wet doorgevoerd die de Russisch-orthodoxe Kerk erkende als de leidende godsdienst en respect beloofde voor de islam, het boeddhisme en het judaïsme.

Russisch-orthodoxe Kerk: In 1988 vierde de Russisch-orthodoxe kerk haar duizendjarig bestaan. In 988 liet grootvorst Vladimir van Kiev zijn volk in de rivier de Dnjepr dopen. Daarmee verdiende hij zijn heiligverklaring. De Russisch-orthodoxe kerk is bezig aan een flinke opleving, na een lange periode van onderdrukking. In 1991 waren er 50 miljoen aanhangers. De stijging in het aantal kerkgangers wordt gerelateerd aan de groei van het Russische nationalisme, want voor veel Russen is de kerk een intiem deel van het 'Rus-zijn'. Gesloten en verwaarloosde kerken worden door het hele land gerestaureerd, en kerken en kloosters die in musea of archiefplaatsen veranderd waren, worden teruggeven aan het kerkelijk gezag. Er zijn momenteel zo'n 25.000 actieve kerken in het hele land, tegen minder dan 7000 in 1988. In 1917 had Rusland meer dan 50.000 kerken. Lenin nam Marx's idee dat godsdienst 'het opium van het volk' was over en Stalin deed daar nog een schep bovenop. Hij probeerde het hele godsdienstige gebeuren te smoren, tot hij in 1941 besloot dat godsdienst de vaderlandsliefde zou doen opkrikken. Chroesjev liet in 1950 opnieuw 15.000 kerken sluiten. In de jaren zeventig verscherpte de overheid de antikerkelijke wetgeving. Sinds 1975 was het officieel verboden om thuis kerkdiensten te houden. Dit hing samen met het streven van de KGB om de hele samenleving onder controle te krijgen. Gorbatsjovs ' Perestrojka' betekende ook voor de Kerk meer lucht. Sinds 1985 is de verhouding tussen kerk en staat verbeterd.

De Russisch-orthodoxe Kerk is erg traditioneel en de atmosfeer in de kerken is formeel. Priesters kleden zich imposant en de geur van kaarsen en wierook vullen de lucht. Oude vrouwen houden de gebouwen schoon. De kerken hebben geen zitplaatsen en geen beelden, maar wel veel iconen. Je ziet mensen die hiervoor staan om te bidden. De Maagd Maria wordt groots aanbeden. De taal van de liturgie is in het Slavische dialect, waarin de bijbel voor het eerst voor de Slaven was vertaald. Een heel bijzondere ervaring tijdens een kerkdienst is de zang. De liturgie wordt gezongen zonder enige muzikale begeleiding. Orgels tref je in Russisch-orthodoxe kerken niet aan. De koorzangers leggen vaak adembenemende staaltjes van a-capellakunst aan de dag. De kerkmuziek die in de 19de eeuw door componisten als Pjotr Tsjaikovski is geschreven, wordt kristalhelder ten gehore gebracht. De liturgische teksten die via de kerkmuziek worden overgedragen zijn al eeuwenoud. De meeste dateren uit de 4de of 5de eeuw. Het Paasfeest is erg belangrijk en Kerstmis wordt in Rusland gevierd op 7 januari (de kerk gebruikt nog steeds de Juliaanse kalender die de staat in 1918 afgeschaft heeft).

De kerken zijn gedecoreerd met iconen, mozaïeken en fresco's. De verschillende onderwerpen die zijn uitgebeeld hebben volgens de traditie een vaste plaats in het kerkgebouw. Afbeeldingen van het Laatste Oordeel zijn bijvoorbeeld altijd op de westelijke muur. In een kerkgebouw bevindt zich altijd een iconenmuur (iconostase) die de hoofdruimte, het schip, van het altaar scheidt. Zo'n iconostase bestaat uit een aantal rijen iconen boven elkaar. De onderste rij heeft in het midden de koningspoort die tijdens de dienst geopend wordt om de gelovigen een blik op het altaar te gunnen. Boven de poort bevinden zich iconen van de vier evangelisten, rechts daarvan de patroonheilige van de kerk, links de Moeder Gods.

In de regel zijn de kerken voor iedereen geopend, maar bezoekers wordt verzocht de gelovigen niet te storen en zich decent te kleden. Een hoofddoek is voor vrouwen verplicht (buiten Moskou en St.-Petersburg). In de kerken en kloosters moet toestemming worden gevraagd om te mogen fotograferen (soms tegen betaling). Fotograferen tijdens een dienst is sowieso niet toegestaan. Ook het fotograferen van priesters/monniken wordt niet gewaardeerd.