De cultuurverschillen tussen Europeanen en Indiërs zijn zo groot dat je er een heel boek aan zou kunnen wijden. Hieronder zijn er een paar punten uitgepikt, die van direct en dagelijks belang zijn bij je omgang met de bewoners.

Ja en nee: Misschien is het meest verwarrende praktische cultuurverschil tussen India en West-Europa wel het gebruik van ja en nee. Om te beginnen wordt 'ja' niet aangeduid door te knikken, maar door de kin snel heen en weer te bewegen, waardoor het hoofd gaat 'wiebelen' (moet je beslist eens proberen). Ten tweede heeft 'ja', gewiebeld of gesproken een veel bredere betekenis. Naast 'ja' kan het 'jaja' betekenen, ofwel 'het is begrepen', of zelfs zoiets als 'dat klopt vermoedelijk' of 'ik heb u verstaan, maar ik ben niet geïnteresseerd in wat u zegt'. 'Nee' is een woord dat de Indiërs niet lekker op de tong ligt. Als ze je er neutrale informatie mee kunnen verstrekken dan zullen ze dat nog wel doen, bijvoorbeeld door 'nee' te antwoorden op de vraag of de bus naar Khajuraho hier stopt. Maar geef een Indiër een dropje en negen van de tien zullen het smerig vinden maar de kans dat je op de vraag 'vind je het lekker?' het antwoord 'nee' zult krijgen, is heel klein.

Beleefdheidsregels: De Indiërs groeten traditioneel met een namasté, waarbij de handen gestrekt met de palmen tegen elkaar worden gebracht voor het voorhoofd. Hoe hoger je de handen houdt, hoe meer respect je toont. Vaak kun je leden van de gelijke sekse ook een hand geven. Spreek iedereen aan met 'sir' of 'madam'. Verhef je stem niet, ook niet als iets niet naar de zin gaat. Vraag liever naar een hoger geplaatst iemand, omdat het delegeren van beslissingen niet tot de sterke kanten behoort van een Indiase organisatie. Cadeaus worden niet onmiddellijk opengemaakt, maar opzij gelegd. Het tonen van gretigheid is een slechte eigenschap.

Kleding: Korte broeken voor volwassen mannen vinden de Indiërs eigenlijk belachelijk, korte broeken gedragen door vrouwen schandelijk. De lokale bevolking kleedt zich graag formeel voor belangrijke gebeurtenissen. Mocht je worden uitgenodigd voor bijvoorbeeld een huwelijk, vraag dan naar eventuele kledingvoorschriften. Naakt en topless baden is verboden. Ook in bikini loop je eigenlijk voor schut. Indiase vrouwen baden voor het merendeel met hun sari aan. In de praktijk levert het dragen van een bikini veel last op van starende Indiërs. Een badpak maakt je zonnebad iets rustiger.

Links en rechts: De rechterhand dient in India om te eten, de linkerhand om het achterwerk te wassen. Mocht je aan de maaltijd zitten met de lokale bewoners en je voedsel met de hand eten, doe dat dan zoveel mogelijk met de rechterhand. Verwisseling van de handen tijdens het eten wordt door Indiërs als vies ervaren. Met de linkerhand raak je in principe ook niemand aan.

Afspraken: Wij komen uit een uiterst jachtige cultuur waar tijd geld is en afspraken punctueel dienen te worden nagekomen, omdat anders het schema van de rest van de dag in duigen valt. Indiërs hebben daar niet zo'n last van. Niet dat ze persé te laat komen, het kan ook zijn dat ze toch niets beters te doen hadden en een uur te vroeg komen. Dit doen ze alleen bij sociale afspraken. Gaat het om werk, dan zijn ze een stuk stipter.

Privacy: Staren is niet onbeleefd en de meeste Indiërs hebben geen gevoel voor privacy, zoals wij dat kennen. Ze komen dichter bij je staan dan Europeanen, lezen graag mee in het boek dat je aan het lezen bent en gaan het uitgebreid bekijken als je het neerlegt. Ze lopen soms zonder te kloppen je hotelkamer binnen en blijven, als ze klaar zijn, soms een beetje rondlummelen. Je moet zelf de grenzen aangeven.

Mannen en vrouwen: Mannen en vrouwen in India gaan anders met elkaar om dan westerlingen gewend zijn. Opvallend is dat je in India zelden een man en vrouw gearmd over straat ziet lopen. Lichamelijk contact tussen man en vrouw wordt in het openbaar zoveel mogelijk beperkt. Genegenheid tonen in het openbaar is dan ook erg ongepast. Bij de stations en sommige bioscopen zijn er zelfs aparte loketten voor vrouwen en in de trein zijn er speciale vrouwencoupés. Voor contacten tussen dezelfde sekse gelden juist redelijk vrije omgangsregels. Als man kun je beter niet naast een Indiase vrouw gaan zitten en haar ook niet aanspreken. Dit geldt vooral voor vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Vrouwelijke toeristen kunnen wel contact leggen met Indiase vrouwen. Voor westerse vrouwen is het vooral van belang gedragscodes ten aanzien van Indiase mannen in acht te nemen. Je kunt beter als vrouw de Indiase mannen niet recht in de ogen kijken. Veel mannen zullen denken dat je op iets uit bent.

Heiligdommen bezoeken: Het betreden van religieuze plaatsen (m.u.v. kerken) dient zonder schoeisel te gebeuren. Hindoe-tempels dien je zonder hoofdbedekking te betreden. In sommige tempels en altijd in het 'garbha griha', het heiligste deel van de tempel, ben je niet welkom. Moskeeën bezoek je met bedekkende kleding. Soms wordt gevraagd om je hoofd te bedekken. Tijdens een dienst zijn de mannen gescheiden van de vrouwen. Als je om een boeddhistische stoepa loopt, loop dan linksom, dus met de klok mee. Foto's van een toerist voor een Boeddhabeeld worden niet op prijs gesteld. Bij jain-monumenten mag je geen voorwerpen van leer (schoenen, tas, riem, etc.) mee naar binnen nemen. Een sikh-tempel betreed je met bedekkende kleding en iets op je hoofd.

Bedelen: Bedelen is ten dele een sociaal geaccepteerde bezigheid. Hindoes kunnen door het geven van aalmoezen hun karma wat oppoetsen en gegoede moslims zijn volgens de koran verplicht 4% van hun inkomen aan de minder bedeelden te geven. Anderzijds zul je de meeste inwoners van India hun afkeuring op krachtige wijze horen uiten. Bedelaars worden 'aartsluie wezens' genoemd, 'die zonder werk aan hun dagelijks handje rijst willen komen'. Shoestring houdt er de regel op na kinderen nooit geld te geven, hooguit fruit of iets anders te eten. Liever geen snoep, er zijn amper tandartsen in deze gebieden. Het is geaccepteerd om aan oude of invalide mensen te geven. De werkelijkheid achter elke bedelaar is heel verschillend. Een enkeling bedelt inderdaad voor zijn of haar eten, maar de meesten worden gedwongen om hun plekje in een huis te betalen door deze activiteit. Daarnaast zijn er steeds meer verslaafden aan alcohol en drugs. Het beste kun je geld geven aan een gerenommeerde charitatieve instelling. Overigens is het legitiem voor bedelaars om in groten getale bij de uitgang van tempels en moskeeën te zitten wachten op 'bakshish' (een aalmoes). Zowel hindoes als moslims kennen iets dat lijkt op ons oude aflaatsysteem.

Prijzen en afdingen: Zoek uit wat iets werkelijk kost. Teveel betalen draagt bij tot inflatie en te weinig ondermijnt de verkoper. In de praktijk zal de vraagprijs van een product altijd hoger liggen dan wat je geacht wordt ervoor te betalen. Afdingen hoort er gewoon bij en ook de Indiërs zelf doen eraan mee. Zie het als een spel, dat met veel plezier gespeeld kan worden. In de ogen van de lokale bevolking hebben westerlingen altijd vakantie en verdienen ze bakken met geld. Dit kan hen het contrasterende gevoel geven onderontwikkeld en arm te zijn. Probeer een meer evenredig beeld te geven door het dagelijks leven in het westen te beschrijven. Een kopje thee in een eenvoudig Indiaas straatstalletje kost iets van 10 roepies, bij ons zou je omgerekend minimaal 100 roepies kwijt zijn...

Algemeen: Besef voortdurend dat je als gast in een land verblijft waar nu eenmaal andere omgangsvormen gelden dan je gewend bent. Vooral tijdens festivals is het belangrijk je aan te passen aan de lokaal geldende normen, ook al vind je die nog zo raar.